طراحی پلان مسکونی
برای طراحی پلان مسکونی باید به اصول و قواعدی را رعایت کنیم. در طراحی پلان به اصول و مواردی که باید بدانیم در زیر اشاره کرده ایم.
مراحل طراحی پلان مسکونی:
یک طراحی پلان معماری دارای مراحل مختلفی است که شامل :
-طرح و برنامه ریزی برای یک ساختمان مسکونی میباشد.
-نقشه های معماری
-مشخصات معماری
-محاسبات
-برنامه ریزی زمان مراحل ساخت و سایر مستندات نیز باشد.
قطعا تا حالا یک ساختمان مسکونی دیده اید یا شاید به فکر طراحی پلان معماری آن برای ساختمان خود یا دیگر آشنایان باشید.
سوالاتی در ذهن شما وجود دارد گه چگونه پلان طراحی کنیم یا رابطه بین فضاهای مختلف چگونه باید باشد. تا اصول اولیه طراحی پلان به خوبی در پلان مسکونی رعایت شده باشد.
در کنار رعایت این اصول در نقشه ساختمان، هزینه و قیمت هم مهم است . این که هزینه طراحی نقشه معماری ساختمان نیز بزای شما چقدر می شود.
پس این موضوع اهمیت دارد که فضاهای مختلف را بشناسیم و مراحل طراحی پلان را به ترتیب و درست انجام دهید. تا پلان ساختمان مسکونی شما به اصولی ترین و زیبایی ترین شکل ممکن طراحی شود .
در ابتدا بهتر است برای طراحی نقشه ساختمان تعاریف مختلف از فضاهای یک ساختمان مسکونی را بدانیم و با رعایت کردن نکات مهم در طراحی پلان ، نقشه ساختمان را به بهترین شکل ممکن طراحی کنیم.
عرصه چیست ؟
جهت کارایی بیشتر فعالیتهای ساختمانی باید تمامی فضاهای یک ساختمان شناسایی و گروه بندی شوند. سپس با پیش بینی ارتباط با مناسب میان آنها بتوانند با توجه به اصول اولیه طراحی پلان همچون یک مجموعه واحد عمل کنند.
طراحی مسکن نیز از این امر مستثنی نیست و پیش از طراحی پلان مسکونی لازم است دسته بندی فضاها و یا به عبارتی عرصه بندی در آن تعیین گردد.
پیش از انجام دسته بندی باید معیارهای درستی برای این کار تعیین شود. تا قرار فضاهای هماهنگ و سازگار در یک گروه به درستی صورت گیرد و عرصه های نا هماهنگ از یکدیگر دور شوند.
معمولا این مشخصه ها از بررسی وتوجه به الگوهای فرهنگی ، اقلیمی و اعتقادی حاصل میشود . در هر قسمت از کشور مردمی با قومیتها و آداب گوناگون زندگی می کنند. بنابراین دارای شرایط اقتصادی ، فرهنکی و اجتماعی متفاوت و دارای نقاط مشترکی چون مسائل اعتقادی و مذهبی نیز هستند . اما عینا تمامی فضاهای خانه آن ها مشابه یکدیگر نیست و برای طراحی پلان هر خانواده باید به الگوهای زیستی آن منطقه توجه شود.
یکی از نکات طراحی پلان نزدیکی فضاهای نامرتبط است که سبب اختلال در عملکرد آن ها شده و موجب عدم رضایت ساکنین می شود . یکی از ملاک های دسته بندی فضاها در طراحی پلان مسکونی میزان عمومی یا خصوصی بودن آنهاست.
ممکن است در بعضی فرهنگ ها دسته بندی دیگری مانند تقسیم فضاهای مورد استفاده در شب یا روز انجام شود . اما با توجه به موضوع محرمیت در ایران این دسته بندی براساس فضاهای خصوصی و فضاهای عمومی بیشتر مورد پذیرش طراحان است.
عرصه زندگی خانوادگی
دکوراسیون نشیمن خانوادگی ، آشپرخانه و غذاخوری خانوادگی جزو این دسته هستند . این عرصه در طراحی پلان معماری بهتر است دارای فضایی بسیار آرام و خودمانی باشد. که اتفاقات جمعه بین افراد خانواده به وقوع می پیوند لذا این عرصه مهمترین قسمت خانه خواهد بود.
شناسایی فضاهایی که در این عرصه قرار می گیرند و تلاش برای ساماندهی مناسب میان آنها شرایط مطلوبی را جهت دور هم جمع شدن و فعالیت هایی همچون گفت و گو ، تماشای تلویزیون ، مطالعه و بازی فراهم می کند. به جهت استفاده طولانی مدت در این عرصه بهتر است بهترین موقعیت را به آن اختصاص داد و طراحی پلان با فضاهای باز همچون بالکن و ورودی در ارتباط باشد.
عرصه زندگی خصوصی
این عرصه آرام ترین و خصوصی ترین بخش خانه است . به صورت مستقل و جدا از عرصه پذیرایی طراحی می شود . در عین حال که این عرصه باید با نشیمن در ارتباط باشد اما نباید فعالیت های عرصه عمومی سبب سلب آرامش از این بخش گردد . این عرصه شامل اتاق خواب والدین ، فرزندان و اتاق مطالعه است .
در فضای اتاق خوابها فعالیت هایی مانند استراحت کردن ، تعویض لباس ، مطالعه و گاها کار به وقوع می پیوندد .این عرصه باید در بخش آرام و بی صدای خانه واقع شود به حمام ها و سرویس ها دسترسی داشته باشد . باید توجه کنیم باید به جانمایی سرویس بهداشتی در پلان توجه و اصول طراحی سرویس بهداشتی را رعایت کنیم
عرصه پذیرایی و مراسم
برقراری ارتباط و معاشرت با فامیل و دوستان و همسایگان در این عرصه به وقوع می پیوندد و شامل اتاق پذیرایی ، غذاخوری ، ورودی و سرویس بهداشتی مهمان است. در آن برگزاری جشن ها ، مهمانی ها ، مراسم مذهبی نیز انجام می شود .
در پلان های مسکونی با متراژ که می توان دکوراسیون پذیرایی کوچک و نشیمن را یکی کرد و فضایی بزرگتر و انعطاف پذیرتر در اختیار استفاده کننده قرار می دهد. بهتر است این فضا در مجاورت ورودی و غذاخوری باشد و از نور و تهویه مناسب بهره مند شود.
کیفیت طراحی پذیرایی به خوبی می تواند گویای فرهنگ و ارزش های خانواده باشد. البته برای استقلال بیشتر فضای ناهار خوری میتوان به وسیله پله ، دست انداز ، دکور یا دیوار آن را از پذیرایی تفکیک کرد.
عرصه خدمات و پشتیبانی
امکان زندگی راحت توام با آرامش در یک خانه به پیش بینی و طراحی مناسب خدماتی مورد نیاز چون پارکینگ ، انباری ، زیرزمین ، رختشوی خانه و موتورخانه و بهره مندی از سیستم های مناسب مکانیکی و الکتریکی وابسته است.
عرصه فضاهای باز و نیمه باز
طراحی پلان خانه مسکونی با طراحی فضاهای داخلی ، حجم آن ، محوطه و حیاطی که در برگیرنده آن است تکامل می یابد. یک طراح و معماری باید از همان ابتدای طراحی مسکن باید توجه ویژه به محیط اطراف و فضاهای باز و نیمه باز داشته باشد . نحوه تعریف رابطه فضاهای داخلی با فضاهای باز و نیمه باز برگیفیت و عملکرد آنها تاثیر زیادی دارد .
ضوابط مهم در طراحی پلان ساختمانهای مسکونی :
عوامل بسیار زیادی هستند که در شکل طراحی ساختمانهی مسکونی تاثیر مستقیم و غیر مستقیم دارند .
تراکم
تراکم یک مفهوم کلی و مفصلاست که به دو دسته اصلی تراکم جمعیتی و تراکم ساختمانی تقسیم میشود . برای کنترل تراکم ساختمانی از شاخص های متفاوت زیر استفاده میشود:
*ضریب سطح اشغال
*ارتفاع ساختمانی
*تراکم ساختمانی
*تراکم واحد مسکونی در سطح
برای طراحی یک ساختمان مسکونی خیلی نیاز نیست در مورد تراکم منطقه بدانید . اطلاعات مهم را شهرداری منطقه توسط دستور نقشه و پیش نویس پروانه ساختمانی در اختیار شما قرار می دهد.
چیزی که از تراکم برای ما در زمان طراحی یک ساختمان مهم است تعداد مجاز طبقات ، تعداد واحد در هر طبقه ، حداکثر ارتفاع ساختمان و ضریب سطح اشغال در هر طبقه است.
ضریب سطح اشغال
منظور از ضریب سطح اشغال مساحت مجاز برای ساخت و ساز ، نسبت به مساحت کل زمین است و به صورت در صد بیان می شود. ضریب سطح اشغال براساس طرح های جامع و تفضیلی مشخض می شود.
بیشترین و معمول ترین سطح اشغال در مناطق مختلف کشور ضریب اشغال 60 در صد است.
حداکثر پیشروی مجاز
ضریب سطح اشغال به ما میگوید که چقدر از سطح زمین را میتوانیم برای احداث بنا اشغال کنیم و چقدر از آن را باید به فضای باز و حیاط اختصاص دهیم.
عدد 60 درصدی علاوه بر مساحت زمین در میزان طول پیشروی ما هم صدق میکند.
مثلا اگر زمین ما مساحتی معدل 250 متر مربع داشته باشد و ابعاد آن 25 در 10 باشد میزان طول پیشروی مجاز برای تامین این مساحت مجاز 15 متر هواهد بود.
حداکثر میزان کنسول
در ساختمانهای شمالی ما فاقد کنسول در خیابان هستیم. اما در ساختمانها جنوبی یا ساختمانهایی که سرنبش خیابان قرار دارندبسته به عرض خیابان مجاز هستیم. مقداری را به عنوان کنسول در طبقات بالای همکف پیشروی کرده و به سطح زیر بنای ساختمان اضافه کنیم.
همانطور که گفتیم میزان کنسول ارتباط مستقیمی با عرض خیابان دارد به طور کلی در خیابانهای با عرض کمتر از 10 متر مجاز به اجرای کنسول نیستیم.
طراحی پلان مسکونی خود رابه شرکت طراحی و دکوراسیون داخلی ارج بسپارید.
